Türkiye ile Topluluk arasında 1963 tarihli Ankara Anlaşması ile kurulan ortaklık ilişkisinin sağlıklı işleyebilmesi ve sorunların çözümünün etkili bir şekilde sağlanabilmesi amacıyla bazı ortaklık kurumları kurulmuştur:
• Ortaklık Konseyi,
• Ortaklık Komitesi
• Türkiye – AB Karma Parlamento Komisyonu (KPK)
. Karma İstişare Komitesi (KİK)
• Gümrük İşbirliği Komitesi (GİK).
. Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
Ortaklık Konseyi
Türkiye ile o zamanki ismiyle Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında gümrük birliği temeline dayanan bir ortaklık ilişkisinin kurulması amacıyla Ankara Anlaşması imzalanmıştır. Ankara Anlaşmasıyla belirlenen amaçlara ulaşılmasını sağlamak ve bu ortaklık ilişkisinin uygulanmasına ve geliştirilmesine yönelik her türlü düzenlemeyi yapmak üzere temel karar organı olarak bir Ortaklık Konseyi oluşturulmuştur. Ortaklık Konseyi bu görevine ek olarak Anlaşma’nın amaçlarının gerçekleştirilmesi için yararlı tavsiyelerde bulunabilir, ortaklık rejiminde elde edilen sonuçları dönemsel olarak inceleyebilir. Ayrıca ortaklık rejiminin gerçekleşmesi yolunda, Anlaşma amaçlarından birine ulaşmak için, Anlaşma taraflarının bir ortak davranışı gerekli görüldüğü takdirde, bunun için gerekli yetki Anlaşmada öngörülmese bile Ortaklık Konseyi uygun kararları alabilir.
Ortaklık Konseyi, ilişkilerdeki uyuşmazlıkların çözümü bakımından da Ankara Anlaşmasında yetkili kılınmıştır. Anlaşmanın taraflarınca önüne getirilen ve Anlaşmanın uygulanması ve yorumu ile ilgili olarak Türkiye’yi, AB’yi veya AB üyesi bir devleti ilgilendiren her uyuşmazlık hakkında Ortaklık Konseyi kendisi karar verebilir veya uyuşmazlığı AB Adalet Divanı (ABAD) veya başka bir yargı merciine götürmeyi kararlaştırabilir. Ortaklık Konseyi, görevlerinde kendisine yardımcı olabilecek ve özellikle Anlaşma’nın iyi yürütülmesi için gerekli işbirliğini sağlayacak komiteleri kurabilir. Konsey, Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu’na her yıl faaliyet raporu sunar. Sayılan görevlerinden de anlaşılacağı üzere, Türkiye-AB ortaklığının en önemli organı olan Ortaklık Konseyi’nin etkin biçimde işlemesi, ortaklık ilişkilerinin geliştirilmesinde son derece önemlidir.
Ortaklık Konseyi, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni temsil eden üyeler, AB üyesi devletlerin hükümetlerini temsil eden üyeler ve Konsey ve Avrupa Komisyonu’ndan katılan üyelerden oluşmaktadır. Bu çerçevede Ortaklık Konseyi’nde, AB tarafından Konsey Dönem Başkanı üye devletin Dışişleri Bakanı ile Komisyonun Genişlemeden Sorumlu Üyesi ve Türkiye’den de Dışişleri Bakanı ile Devlet Bakanı ve Başmüzakereci bir araya gelmektedir. Ortaklık Konseyi kendi İç Tüzüğü uyarınca, en az altı ayda bir Bakanlar düzeyinde toplanmakta ve dönem başkanlığı altı aylık sürelerle, bir AB temsilcisi ve bir Türk temsilci tarafından sırayla yapılmaktadır. Ortaklık Konseyi’nde Türkiye’nin bir oyu ve AB tarafının bir oyu vardır. Kararlar oybirliği ile alınır. Ortaklık Konseyi’nde, her iki tarafın olumlu oyu olmadan hiçbir kararın alınmasına imkan yoktur
Ortaklık Konseyi kararlarına ulaşmak için tıklayınız: AB Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşılacaktır.
Kaynak :Alıntının yapıldığı yer: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=272&l=1
Ortaklık Komitesi
Ortaklık Konseyi tarafından, görevlerini düzenli ve sürekli biçimde yerine getirmesini sağlamak hususunda kendisine yardımcı olmak üzere bir Ortaklık Komitesi kurulmuştur. Uzun aralıklarla toplanan Ortaklık Konseyi’nin toplanmadığı dönemlerde ilişkilerin devamlılığı Ortaklık Komitesi bünyesindeki temaslarla yürütülmektedir. Ortaklık Komitesi’nin görevi, görevlerini yerine getirirken Ortaklık Konseyi’ne yardımcı olmak, ilgili konuları karara sunmak üzere hazır hale getirerek Ortaklık Konseyi’nin gündemini hazırlamak, Ortaklık Konseyi’nin vereceği talimatlara uygun olarak, ortaklık ilişkisiyle ilgili teknik sorunlar üzerinde incelemeler yapmak ve genel olarak, Anlaşmanın iyi işleyişi için gerekli olan işbirliğinin devamlılığını sağlamaktır. Ortaklık Komitesi’nin karar alma yetkisi bulunmamaktadır. Konsey, Avrupa Komisyonu ve üye devlet temsilcileri ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti temsilcilerinden oluşan Ortaklık Komitesi, bürokratlar düzeyinde toplanmaktadır. Ortaklık Komitesi’nin Başkanlığı ve sekretaryasına ilişkin usul, Ortaklık Konseyi’ninki ile aynıdır.
Alt Komiteler
11-12 Aralık 1999 tarihlerinde gerçekleşen Helsinki Zirvesi’nde Komisyon’dan, Türkiye için bir Katılım Ortaklığı oluşturması ve uygun izleme mekanizmalarını kurması istenmiştir. Ayrıca, Komisyon, “Topluluk müktesebatının analitik incelemesi” için hazırlığa davet edilmiştir. Türkiye-AT Ortaklık Konseyi’nde alınan 11 Nisan 2000 tarihli 3/2000 sayılı karar uyarınca, AB müktesebatının analitik incelemesini gerçekleştirmek üzere 8 alt komite kurulmuştur.
1. Tarım ve Balıkçılık
2. İç Pazar ve Rekabet
3. Ticaret, Sanayi ve AKÇT Ürünleri
4. Ekonomik ve Parasal Konular, Sermaye Hareketlerive İstatistik
5. Yenilikçilik
6. Ulaştırma, Çevre ve Enerji (Trans-Avrupa Ağlarını da içermek üzere)
7. Bölgesel Kalkınma, İstihdam ve Sosyal Politika
8. Gümrükler, Vergilendirme, Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Kara Para Aklama
Ortaklık Komitesinin yetkisi altında çalışan ve her toplantıdan sonra Ortaklık Komitesine rapor sunan alt komitelerin karar alma gücü yoktur. Alt komiteler, belirlenen alanlarda, Ortaklık Anlaşmasının uygulanmasını ve Katılım Ortaklığı Belgesinin önceliklerini tartışır. Özellikle, yasal uyum, uygulama ve yürütme (enforcement) ile ilgili ilerlemeyi değerlendirir. Alt komiteler, belirlenen sektörlerdeki ortaya çıkabilecek her sorunu gözden geçirir ve atılabilecek olası adımlara ilişkin önerilerde bulunur.
Bu alt komiteler, Türkiye’nin müzakere sürecinde de önemli bir işlevi yerine getirmiştir. Ön tarama sürecini yönlendiren 8 alt komitenin toplantıları, Katılım Ortaklığı Belgesi ve Ulusal Program öncelikleri çerçevesinde, Türk mevzuatının AB müktesebatı ile uyumlaştırılması çalışmalarının, kaydedilen gelişmelerin ve önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetlerin Türk tarafınca kapsamlı olarak anlatılmasına da imkan verir.
8 alt komitenin koordinasyonu Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. Genelde yılda 1-2 defa yapılan toplantılara, Türkiye’den ilgili kamu kurum ve kuruluşlardaki sektör uzmanları, AB tarafından ise Komisyon’un ilgili sektör uzmanları katılır. Alt Komiteler bağlamında sürdürülen çalışmalar esasen kamuoyunda fazla yankı bulmamakla birlikte, AB müktesebatına uyum sürecimizde önemli bir işlev görmektedir. Alt Komite çalışmaları aynı zamanda kurumlarımızın ilk elden AB müktesebatı hakkında doğru bilgi sahibi olmalarını, Avrupa Komisyonu’ndaki muhataplarını tanıma imkanını ve konuların takibi açısından doğrudan iletişim kanallarının tesisini sağlar.
Kaynak: Alıntının yapıldığı yer: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=273&l=1
Türkiye – AB Karma Parlamento Komisyonu (KPK)
Karma Parlamento Komisyonu (KPK), Ortaklık Konseyi tarafından, Avrupa Parlamentosu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında Ankara Anlaşması çerçevesinde geliştirilen işbirliği vetemasları kolaylaştırmak ve AB-Türkiye ilişkilerini siyasi yönden incelemek amacıyla kurulmuştur. KPK, TBMM’nin ve Avrupa Parlamentosunun eşit sayıda temsilcisinden oluşur.
KPK; Ortaklık Anlaşmasının uygulanması çerçevesinde danışma ve demokratik denetim görevini yerine getirir. Ortaklık Konseyi’nin kendisine sunduğu yıllık faaliyet raporunu inceler. Ayrıca TBMM ve Avrupa Parlamentosu tarafından verilen yetki dahilinde her meseleyi inceleyebilir. TBMM’ye ve Avrupa Parlamentosuna tavsiye kararları sunabilir.
Karma Parlamento Komisyonu sayfasına ulaşmak için lütfen tıklayınız
Kaynak: Alıntının yapıldığı yer: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=271&l=1
Karma İstişare Komitesi (KİK)
Karma İstişare Komitesi, Türkiye ile AB arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi ve sosyal ve ekonomik diyaloğun kurumsallaşması amacıyla oluşturulmuştur.
Yılda iki kez toplanan Karma İstişare Komitesi, iki yıllık süreler ile seçilen, AB Ekonomik ve Sosyal Komitesi’nden ve Türkiye’nin çeşitli ekonomik ve toplumsal çıkar gruplarını temsil eden eşit sayıda üyeden oluşur. Karma İstişare Komitesi’nin görevi, AB ile Türkiye arasında karşılıklı anlayış ve bilgilendirme seviyesini yükseltmek ve iki tarafın yarar sağlayacağı fırsatları artırmaktır. Bu kapsamda Karma İstişare Komitesi, Ortaklık Konseyi’ne sunmak amacıyla görüş hazırlar. Bağlayıcı olmayan bu görüşler Karma İstişare Komitesi’nin Türk ve AB delegasyonu üyelerinin ayrı ayrı oy çokluğu ile alınır.
Kaynak: Alıntının yapıldığı yer: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=46236&l=1
KİK toplantısına ilişkin bilgilere TOBB’un internet sitesinden ulaşılmaktadır.
Gümrük İşbirliği Komitesi
Gümrük İşbirliği Komitesi, Ortaklık Konseyi tarafından Ortaklık Komitesine bağlı olarak kurulan teknik bir komitedir. Üye devletlerin gümrük uzmanları, Avrupa Komisyonu birimlerinin gümrük sorunları ile ilgili memurları ile Türk gümrük uzmanlarından oluşan Gümrük İşbirliği Komitesi’nin karar alma yetkisi bulunmaz. Gümrük İşbirliği Komitesi; Ankara Anlaşması’nın gümrüklerle ilgili hükümlerinin doğru ve yeknesak bir şekilde uygulanması amacıyla Anlaşma tarafları arasında idari işbirliğini sağlamak ve Ortaklık Komitesi’nin gümrük alanında kendisine vereceği her türlü diğer görevi yürütmekle yükümlüdür.
Gümrük İşbirliği Komitesi bütün çalışmaları hakkında Ortaklık Komitesi’ni düzenli olarak bilgilendirir ve toplantı gündemini önceden Ortaklık Konseyi aracılığıyla Ortaklık Komitesi’ne gönderir. Gümrük İşbirliği Komitesi, Gümrük Birliği’nin tamamlanması sürecinde gümrüklerle ilgili teknik hususları ele alarak Ortaklık Konseyi’ne önemli ölçüde yardım sağlamış, Gümrük Birliği’nin tamamlanmasından sonra ise görev alanı çerçevesinde karşılaşılan teknik sorunların ele alınıp çözümler aranmasında önemli rol oynamıştır.
| AT – Türkiye Gümrük İşbirliği Komitesi Toplantı Tutanakları için tıklayın.
Kaynak: Alıntının yapıldığı yer: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=274&l=1 |
Gümrük Birliği Ortak Komitesi (GBOK)
Türkiye ile AB arasında kurulan gümrük birliğinin uygulama koşullarının düzenlendiği 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı uyarınca, Gümrük Birliği’nin işleyişiyle doğrudan ilgili olan alanlarda (ortak ticaret politikası, ortak rekabet politikası, gümrük mevzuatı vb.) Türk mevzuatının AB mevzuatıyla sürekli uyumlaştırılması ilkesi kabul edildi ve bu ilkeyi hayata geçirmek için Gümrük Birliği Ortak Komitesi adında yeni bir organ kuruldu.
Başlıca ilgi alanı teknik konular olan Komite; bilgi ve görüş alışverişini yürütür, Ortaklık Konseyi’ne tavsiye kararları hazırlar, Gümrük Birliği’nin düzgün işlemesini sağlamak amacıyla görüş bildirir, kendi iç tüzüğünü hazırlar ve görevlerini yerine getirmede kendisine yardımcı olacak alt komiteler veya çalışma grupları kurabilir. Örneğin Gümrük Birliği Ortak Komitesi altında “Teknik Mevzuat Uyum Alt Komitesi” oluşturulmuştur. Gümrük Birliği Ortak Komitesi; Anlaşma taraflarının temsilcilerinden meydana gelir. Bürokratik düzeyde toplanır.
Başkanlık, altı aylık sürelerle, dönüşümlü olarak Türkiye ve Birliği temsilen Avrupa Komisyonu tarafından yürütülür. Görevlerini yerine getirmek için düzenli olarak toplanan Komite bunun dışında, İç Tüzüğüne uygun olarak Başkanın inisiyatifi veya taraflardan birinin talebi üzerine de toplanır. Ancak uygulamada, Gümrük Birliği Ortak Komitesi yılda bir veya iki defa toplanmakta olup, en son 7 Nisan 2011 tarihinde Ankara’da 25. Toplantısı gerçekleştirilmiştir
