TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ (1959 – 2015)
1959 | |
31 Temmuz | Türkiye, AET’ye ortaklık için başvurdu. |
1963 | |
12 Eylül | Türkiye ile AET arasında bir ortaklık ilişkisi yaratan Ankara Anlaşması imzalandı. |
1964 | |
1 Aralık | Ankara Anlaşması yürürlüğe girdi. |
1970 | |
23 Kasım | Gümrük Birliği’ne ilişkin kuralları içeren Katma Protokol imzalandı. |
1971 | |
1 Eylül | Katma Protokol’ün ticari hükümleri “Geçici Anlaşma” ile yürürlüğe konuldu. AET, Türkiye’den ithal ettiği sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini ve miktar kısıtlamalarını (tekstil ürünleri hariç) kaldırdı. |
1973 | |
1 Ocak | Katma Protokol yürürlüğe girdi. |
21 Mayıs | Türkiye ile AET arasında, “Birinci Genişleme”ye ilişkin görüşmeler mutabakat ile sonuçlandı. |
30 Haziran | İngiltere, İrlanda ve Danimarka’yı kapsayan Birinci Genişleme’ye dair Tamamlayıcı Protokol, Türkiye ile AET arasında imzalandı. |
1974 | |
1 Ocak | Tamamlayıcı Protokol ile ilgili “Geçici Anlaşma” yürürlüğe girdi. |
1976 | |
1 Ocak | Türkiye, İkinci Gümrük İndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu’nu gerçekleştirdi. |
1980 | |
19 Eylül | Ortaklığın Geliştirilmesine ilişkin 1/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı; Ortaklık Konseyi, tarım ürünlerinin tamamına yakın bir kısmında Türkiye’ye uygulanan gümrük vergilerinin 1987 yılına kadar sıfıra indirilmesini kararlaştırdı. |
1982 | |
22 Ocak | Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon’dan talebi üzerine, Türkiye-AET Anlaşması’nın askıya alınmasını kararlaştırdı. |
1986 | |
16 Eylül | Türkiye-AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece, 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren fiilen dondurulmuş durumda bulunan Türkiye-AET ilişkilerinin yeniden canlandırılması süreci başladı. |
1987 | |
14 Nisan | Türkiye, Avrupa Topluluklarına, Roma Antlaşması’nın 237’nci, AKÇT Antlaşması’nın 98’inci ve EURATOM Antlaşması’nın 205’inci maddelerine istinaden tam üye olmak üzere ayrı ayrı müracaat etti. |
1989 | |
18 Aralık | Avrupa Komisyonu, Türkiye’nin tam üyelik başvurusu konusundaki “Görüş”ünde (Avis), Topluluğun, kendi iç pazarını tamamlayabilme sürecinden önce (1992), yeni bir üyeyi kabul edemeyeceği ve Türkiye’nin katılımından önce, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesine ihtiyaç duyulduğu hususlarına yer verdi. |
1990 | |
6 Haziran | Avrupa Komisyonu, Türkiye ile her alanda işbirliğinin başlatılması ve hızlandırılması konusundaki önlemleri içeren bir “İşbirliği Paketi”ni hazırlayarak Avrupa Konseyi’nin oluruna sundu. |
1994 | |
30 Temmuz | Avrupa Komisyonu, Gümrük Birliği’nin, Türkiye-AT arasında 1963 yılında imzalanan Ankara Anlaşması’nda belirtildiği şekilde gerçekleşmesini sağlayıcı ilkeleri tespit etti. |
1995 | |
13 Aralık | “Gümrük Birliğinin Son Döneminin Uygulanmaya Konmasına ilişkin 1/95 Sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı”, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı. |
1996 | |
1 Ocak | Türkiye, AB ile entegrasyonunda, 22 yıl süren “Geçiş Dönemi”ni 31 Aralık 1995 tarihinde tamamlayarak, 1.1.1996 tarihi itibariyle, tam üyelik sürecinde “Son Dönem”e, sanayi ürünlerinde ve işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanan Gümrük Birliği sürecini tamamlayarak girdi. |
1997 | |
12-13 Aralık | Lüksemburg Avrupa Konseyi Zirve Toplantısında, AB’nin Beşinci Genişlemesine dair kararlar alındı, Türkiye’nin ismi aday ülkeler arasında zikredilmedi. |
1998 | |
3 Mart | Türkiye- AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik olarak Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan “Türkiye için Avrupa Stratejisi” başlıklı belge açıklandı. |
4 Kasım | “1998 yılı İlerleme Raporu”: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB’ye üyelik için belirlenmiş kriterler ışığı altında kaydedilen Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon görüşlerini içeren ilk “İlerleme Raporu” yayımlandı. |
1999 | |
11-12 Aralık | Helsinki Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı’nda Türkiye’ye adaylık statüsü tanındı. |
13 Ekim | “1999 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2000 | |
4 Temmuz | Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, 4 Temmuz 2000 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4587 sayılı Kanun’la, Başbakanlığa bağlı olarak kuruldu. |
13 Ekim | “2000 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2001 | |
24 Mart | Katılım Ortaklığı Belgesi: Türkiye Cumhuriyeti ile Katılım Ortaklığında Yer Alan İlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve Koşullara İlişkin 8 Mart 2001 tarihli ve 2001/235/AT sayılı Konsey Kararı {24 Mart 2001 tarih ve L 85 sayılı AB Resmi Gazetesi} |
24 Mart | Ulusal Program: “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair 19 Mart 2001 tarih ve 2001/2129 sayılı Karar” {24 Mart 2001 tarih ve 24352 Mükerrer sayılı Resmi Gazete} |
13 Kasım | “2001 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2002 | |
20 Kasım | “2002 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
12-13 Aralık | Kopenhag Avrupa Konseyi Zirvesi’nde, Türkiye’nin Kopenhag siyasi kriterlerini karşıladığı kararını alması halinde, müzakerelerin gecikmeden başlatılacağı belirtildi. |
2003 | |
19 Nisan | Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde “AB Uyum Komisyonu” kuruldu. |
12 Haziran | Katılım Ortaklığı Belgesi: “Türkiye ile Katılım Ortaklığında Yer Alan İlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve Koşullara İlişkin 19 Mayıs 2003 tarih ve 2003/398/EC sayılı Konsey Kararı” {12 Haziran 2003 tarihli ve L 145 sayılı AB Resmi Gazetesi} |
24 Temmuz | Ulusal Program: “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair 23 Haziran 2003 tarih ve 2003/5930 sayılı Karar” {24 Temmuz 2003 tarih ve 25178 Mükerrer sayılı Resmi Gazete} |
5 Kasım | “2003 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2004 | |
24 Nisan | Kıbrıs’ta referandum yapıldı. Kıbrıs Türk halkının yüzde 64.9’u Annan Planı’nı onaylarken, Kıbrıs Rum Kesimi’nde ise halkın yüzde 75.83’ü Plan’ı reddetti. |
6 Ekim | “2004 yılı İlerleme Raporu” ve rapora bağlı Tavsiye Belgesi yayımlandı. Söz konusu belgelerde, Avrupa Komisyonu, Türkiye’nin siyasi kriterleri gerekli ölçüde karşıladığı belirtilerek, birliğe katılım müzakerelerinin başlatılması tavsiyesinde bulunuldu. |
17 Aralık | Brüksel Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı’nda, Türkiye’nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde yerine getirdiği belirtildi ve katılım müzakerelerine 3 Ekim 2005 tarihinde başlanması kararlaştırıldı. |
2005 | |
3 Haziran | Devlet Bakanı Ali BABACAN, Avrupa Birliği ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde “Başmüzakereci” görevini yürütmekle görevlendirildi. |
29 Haziran | “Türkiye için Müzakere Çerçeve Belgesi ve İlgili Diğer Belgeler” yayımlandı. |
30 Temmuz | Türkiye, AB ile ilişkilerinin hukuki temelini oluşturan 1963 tarihli Ankara Antlaşması’nı, 1 Mayıs 2004 tarihinde AB üyesi olan 10 ülkeyi (Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya) kapsayacak şekilde genişleten “Ek Protokol”ü imzaladı. |
3 Ekim | Lüksemburg’da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini başlattı. |
20 Ekim | Üyelik müzakerelerinin ilk aşamasını oluşturan “Tarama Süreci”, 25. Bilim Ve Araştırma faslında düzenlenen “Tanıtıcı Tarama” toplantısı ile başladı ve tüm fasıllardaki tarama toplantıları 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlandı. |
9 Kasım | “2005 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2006 | |
20 Ocak | Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik yeni planı BM Genel Sekreteri Kofi Annan’a sundu. Bu planda, Türk limanlarının Rumlara açılması karşılığında, KKTC’ye uygulanan izolasyonların kaldırılması istendi. |
26 Ocak | Katılım Ortaklığı Belgesi: “Türkiye ile Katılım Ortaklığı Belgesi’nde Yer Alan İlkeler, Öncelikler ve Koşullara İlişkin 23 Ocak 2006 tarih ve 2006/35/AT sayılı Konsey Kararı” {26 Ocak 2006 tarihli ve L 22 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi} |
12 Haziran | Taraması tamamlanan 25. Bilim ve Araştırma faslı, Lüksemburg’da düzenlenen Hükümetlerarası Konferans’ta açıldı. Türkiye’nin gerekli kriterleri yerine getirdiği belirtildi ve bu fasıl aynı toplantıda geçici olarak kapatıldı. |
31 Temmuz | Avrupa Komisyonu’nun, 2006 yılına kadar çeşitli mali yardım programları (ISPA, SAPARD, PHARE, CARDS, Türkiye Tüzüğü) kapsamında sağladığı mali yardımlar, 2007-2013 döneminde “Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı” (Instrument for Pre-Accession-IPA) adı verilen yeni ve tek bir çerçeve mekanizma kapsamına almıştır: “Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) 17 Temmuz 2006 tarih ve 1085/2006 sayılı Konsey Tüzüğü” {31 Temmuz 2006 tarihli ve L 210 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi} |
8 Kasım | “2006 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. Avrupa Komisyonu, İmzalanan Ek Protokol’e karşın, limanların ve havaalanlarının Kıbrıs Rum kesiminin kullanımına açılmadığı tespitinde bulundu ve Türkiye’ye 14-15 Aralık’taki liderler zirvesine kadar süre verdi. |
13 Kasım | Avrupa Konseyi, İstanbul’un 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti olmasını onayladı. |
11 Aralık | AB Genel İşler Konseyi’nde bir araya gelen AB üye ülkelerinin Dışişleri Bakanları, 9 Kasım 2006 tarihli Komisyon Tavsiyesini kabul ederek, Türkiye’nin Ek Protokol’e ilişkin taahhütlerini yerine getirdiğini doğrulayana kadar, 8 fasıl başlığının açılmayacağını ve hiçbir faslın geçici olarak kapatılamayacağını kararlaştırdı. |
15 Aralık | Brüksel Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı’nda, Genel İşler Konseyi’nin önerisi aynen kabul edildi. |
2007 | |
29 Mart | 20. İşletme ve Sanayi Politikası faslı müzakerelere açıldı. |
17 Nisan | Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programı açıklandı. |
26 Haziran | 18. İstatistik ve 32. Mali Kontrol fasılları müzakerelere açıldı. |
6 Kasım | “2007 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
19 Aralık | 28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması ile 21. Trans-Avrupa Ağları fasılları müzakerelere açıldı. |
2008 | |
26 Şubat | Katılım Ortaklığı Belgesi: “2006/35/EC Sayılı Kararın Feshine ve Türkiye ile Katılım Ortaklığının Kapsadığı İlkeler, Öncelikler ve Koşullara Dair 18 Şubat 2008 tarih ve 2008/157/EC sayılı Konsey Kararı” {26 Şubat 2008 tarihli ve L 51 sayılı AB Resmi Gazetesi} |
12 Haziran | 6. Şirketler Hukuku ve 7. Fikri Mülkiyet Hukuku fasılları müzakerelere açıldı. |
5 Kasım | “2008 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
18 Aralık | 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı ile 10. Bilgi Toplumu ve Medya fasılları müzakerelere açıldı. |
31 Aralık | Ulusal Program: “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair 10 Kasım 2008 tarih ve 2008/14481 sayılı Karar” {31 Aralık 2008 tarih ve 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete} |
2009 | |
10 Ocak | Devlet Bakanı Egemen BAĞIŞ, Avrupa Birliği makamları ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde “Başmüzakereci” görevini yürütmekle görevlendirildi. |
30 Haziran | 16. Vergilendirme faslı müzakerelere açıldı. |
14 Ekim | “2009 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
21 Aralık | 27. Çevre faslı müzakerelere açıldı. |
2010 | |
30 Haziran | 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı faslı müzakerelere açıldı. |
9 Kasım | “2010 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2011 | |
8 Haziran | Avrupa Birliği Bakanlığı kuruldu. |
12 Temmuz | Ulusal Ajans, Avrupa Birliği Bakanlığı’na bağlandı. |
12 Ekim | “2011 yılı İlerleme Raporu” yayımlandı. |
12 Ekim | Türkiye’nin reform sürecine destek olmayı ve müzakerelere ivme kazandırmayı hedefleyen “Pozitif Gündem”, Avrupa Komisyonu tarafından önerildi. (2011-2012 Genişleme Strateji Belgesi) |
2012 | |
12 Nisan | 120. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
22 Haziran | 50. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
10 Ekim | “2012 yılı Türkiye İlerleme Raporu” yayımlandı. |
2013 | |
12 Nisan | 121. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
27 Mayıs | 51. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
16 Ekim | “2013 yılı Türkiye İlerleme Raporu” yayımlandı. |
5 Kasım | 22. Bölgesel Politikalar ve Yapısal Araçların Koordinasyonu faslı müzakerelere açıldı. |
16 Aralık | AB ile Mutabakat Zaptı ve Geri Kabul Anlaşması imzalanarak nihai hedefi Türk vatandaşlarına uygulanan Schengen vizesinin kaldırılması olan Vize Muafiyeti Süreci resmen başladı. |
26 Aralık | Sayın Mevlüt Çavuşoğlu, Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakerecilik görevini Sayın Egemen Bağış’tan devraldı. |
2014 | |
15 Nisan | 122. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
23 Haziran | 52. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Toplantısı Lüksemburg’da yapıldı. |
29 Ağustos | Büyükelçi Sayın Volkan Bozkır, Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakerecilik görevini Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’ndan devraldı. |
18 Eylül | Türkiye’nin Yeni Avrupa Birliği Stratejisi açıklandı. |
8 Ekim | “2014 yılı Türkiye İlerleme Raporu” yayımlandı. |
16 Ekim | Türkiye’nin Yeni AB İletişim Stratejisi açıklandı. |
30 Ekim | AB’ye Katılım için Ulusal Eylem Planı’nın I. Aşaması (Kasım 2014-Haziran 2015) açıklandı |
1 Aralık | AB’ye Katılım için Ulusal Eylem Planı’nın II. Aşaması (Haziran 2015-Haziran 2019) açıklandı. |
21 Aralık | Avrupa Birliği Bakanlığı Antalya Temsilciliği açıldı. |
2015 | |
19 Şubat | Avrupa Birliği Bakanlığı İzmir Temsilciliği açıldı. |
30 Nisan | 123. Türkiye-AB Ortaklık Komitesi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
18 Mayıs | 53. Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Toplantısı Brüksel’de yapıldı. |
10 Kasım | “2015 yılı Türkiye İlerleme Raporu” yayımlandı. |
29 Kasım | Türkiye-AB Zirvesi gerçekleştirildi. |
14 Aralık | 17. Ekonomik ve Parasal Politika faslı müzakerelere açıldı. |
Kaynak: http://www.ab.gov.tr/files/5%20Ekim/turkiye_avrupa_birligi_iliskileri_kronolojisi.pdf