Bugünkü Avrupa Birliği’nin (AB) temellerini, 1951 yılında Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda’nın imzaladığı Paris Antlaşmasıyla kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile yine aynı ülkelerin 1957 yılında imzaladığı Roma Antlaşmasıyla kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu oluşturuyor.

Avrupa bütünleşmesi birbirini takip eden çeşitli genişleme ve derinleşme süreçlerinden geçerek ortak para biriminden, tarım ve göç politikalarına kadar pek çok alanda ortak politikalar uygulayan 28 üyeli bir Birliğe dönüştü. Bu süreçte “genişleme politikası”, AB’nin en önemli dış politika aracı oldu. AB yeni üye devletleri bünyesine katarak ekonomik, siyasi ve jeopolitik açıdan çok daha güçlü bir Birlik haline geldi ve uluslar arası sistemdeki etkinliğini artırdı.

AB’nin genişleme politikası Avrupa bütünleşmesine paralel olarak gelişti ve değişti. Özellikle Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerinin üye olduğu son genişleme dalgası, genişleme politikasının ve “koşulluluk” ilkesinin kurumsallaşmasını sağladı. 1993 yılında yapılan Kopenhag Zirvesinde belirlenen kriterler üyelik koşullarını kesin bir biçimde ortaya koydu. Aday ülkelerin üyelik koşullarını karşılamak için yapmakla yükümlü olduğu çalışmalar, Katılım Ortaklığı Belgesi ve İlerleme Raporu gibi belgelerle hem ayrıntılandırıldı hem de düzenli olarak izlenmeye başlandı. Böylece AB, yaklaşık yarım yüzyıllık birikimini korumayı ve genişleme yüzünden mevcut politikalarından geri adım atmamayı başardı.

Genişleme süreci 7 döneme ayrılabilir.

Birinci Genişleme (İngiltere, İrlanda, Danimarka – 1973)

İkinci Genişleme (Yunanistan – 1981)

Üçüncü Genişleme: (İspanya, Portekiz – 1986)

Dördüncü Genişleme: (Avusturya,Finlandiya, İsveç – 1995)

Beşinci Genişleme: (Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Letonya, Litvanya, Estonya, Malta, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi – 2004)

Altıncı Genişleme : (Romanya, Bulgaristan – 2007)

Yedinci Genişleme: (Hırvatistan-2013)

Mevcut durumda AB üyeliğine aday olan 5 ülke bulunmaktadır: Arnavutluk, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Türkiye. Türkiye, Karadağ ve Sırbistan ile katılım müzakereleri sürmektedir. İzlanda, 12 Mart 2015 tarihinde AB’ye adaylık başvurusunu geri çekmiştir. Bosna Hersek ve Kosova ise potansiyel aday ülkelerdir.

Ek bilgi için bkz: http://www.ab.gov.tr/index.php?p=109&l=1  Bilgiler AB bakanlığının sitesindeki bu sayfadan derlenmiştir.