Avrupa Birliği fikri kadar eski olan Avrupa Hareketi, savaş sonrası Avrupa’nın inşaasına, siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda vatandaşların ve sivil toplum organizasyonlarının birleşik bir Avrupa’nın geliştirilmesine aktif olarak katılımlarını kolaylaştırmak ve teşvik etmek amacıyla 1948 yılında kurulmuştur. 39 ulusal konsey, 34 uluslararası dernek ve 3 destek veren kuruluştan oluşur.
Avrupa Hareketi yalnızca farklı ülkelerdeki üyeleri biraraya getirerek bilgi paylaştığı bir çalışma grubu değil, aynı zamanda Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu, ulusal parlamentolar, karar alıcılar, işverenler, sivil toplum örgütleri gibi çok farklı aktörlere ulaşabilen bir sivil toplum örgütüdür.
Avrupa Hareketi’nin Avrupa Birliği seviyesinde etkin olma nedenlerinden biri de İzlanda’dan Türkiye ve Kafkas bölgesi ülkelerine, Portekiz’den Finlandiya’ya kadar Avrupa’nın tüm coğrafyasını kapsaması, ayrıca AB üyesi olup- olmama kriterinden de bağımsız olarak her ülkedeki karar alıcılarıyla ilişkide olmasıdır.
Avrupa Hareketi’nin hem ulusal konsey olarak adlandırılan ve farklı Avrupa ülkelerindeki Avrupa Hareketi derneklerinden oluşan üyeleri, hem de Avrupa genelinde örgütlenmiş uluslararası kuruluşardan oluşan üyeleri vardır.
Avrupa Hareketinin ulusal konsey üyeleri arasında AB üye ülkelerinin yanı sıra Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Dağlık Karabağ, Ermenistan, Gürcistan, Karadağ, Makedonya, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna bulunmaktadır.
Uluslararası organizasyonlar arasında ise Avrupa’nın en geniş öğrenci organizasyonu olan AISEC’ten, Avrupa Askeri Dernekleri Organizasyonuna kadar geniş bir yelpazeden 34 farklı kurum bulunmaktadır.
Barış, demokrasi, özgürlük, dayanışma ve insan haklarına saygılı federal, birleşik bir Avrupa amacıyla kurulmuş olan Avrupa Hareketi, daha güçlü, daha demokratik ve daha etkin bir Avrupa için çalışmaktadır.